Cây chùm ngây là cây gì? Công dụng và cách trồng chùm ngây
Nội dung chính
1. Cây chùm ngây là cây gì?
Cây chùm ngây là một loại cây thân gỗ, tên khoa học của nó là Moringa. Tuy là thân gỗ nhưng người ta thường dùng lá chùm ngây như 1 loại rau có giá trị dinh dưỡng. Chính vì thế ở Việt Nam người ta còn gọi cây chùm ngây là rau chùm ngây.
Cây chùm ngây có thể cao tới 5-6m, khá dễ trồng và dễ sống. Từ khí hậu lạnh cho đến nóng cây đều phát triển rất tốt, không kén đất và rất ít tốn phân. Sau 5-6 tháng trồng cây là có thể thu hoạch lá để sử dụng.
Giá của 1kg la chùm ngây khá đắt ( 60-100k/kg). Nhưng không vì thế mà lượng tiêu thụ hay nhu cầu sử dụng cây chùm ngây bị giảm đi. Đơn giản vì giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại cho sức khỏe con người quá lớn. Sau đây chúng ta cùm tìm hiểu sơ lược về 1 vài công dụng của cây chùm ngây để biết thêm về loại cây quý này nhé!
2. Công dụng của cây chùm ngây
Chùm ngây có khá nhiều tác dụng, đây là loại cây được nhiều người coi là một loại thần dược có thể chữa bách bệnh ví dụ như: bệnh ung thư, tiểu đường, còi xương, thiếu máu, bệnh tim mạch, một số bệnh về gan, co giật…Ngoài ra nó còn có tác dụng hạ huyết áp, mỡ máu, chống oxy hóa…The tổ chức y tế thế giới WHO và tổ chức nông lương thế giới FAO cho biết cây chùm ngây rất quan trọng ở một số quốc gia. Nó đã cứu sống hàng triệu người nghèo ở các quốc gia này
– Cây chùm ngây xuất hiện lần đầu tiên tại Nam Á hơn 4000 năm về trước. Cây xuất hiện và đươc trồng khá nhiều tại Châu Á và Châu Phi. Trong cây chùm ngây có chứa khá nhiều chất khoáng, vitamin, các axit amin, beta-caroten, phenolics… trên hầu hết các bộ phận của cây.
– Ở Việt Nam người ta thường dùng lá chùm ngây như 1 loại rau dinh dưỡng và có trồng tại vườn nhà của rất nhiều người dân. Tuy không nhiều như các loại rau củ thông dụng nhưng cũng được bán khá nhiều trên mạng, các siêu thị lơn, cứ hàng rau lớn vì giá trị mà nó đem lại. Chùm ngây có thể ăn sống được như 1 vài loại rau khác, cũng có thể say sinh tố, nấu canh giống canh rau ngót. Giá trị dinh dưỡng của nó khá lớn nên người già và trẻ em, người có thể trạng yếu cũng thường sử dụng loại rau này giúp phục hồi cơ thể rất nhanh. Nhưng tuyệt đối không nên sử dụng cho phụ nữ mang thai vì 1 số chất trong cây chùm ngây có ảnh hưởng đặc biệt đến thai nhi có thể gây sẩy thai
3. Cách trồng cây chùm ngây
+ Trường hợp trồng cây chùm ngây để làm rau ăn hàng ngày
Với trường hợp định trồng cây chùm ngây để làm rau ăn hàng ngày hoặc cung cấp rau cho các cửa hàng, siêu thị, bán ngoài chợ thì nên chú ý:
- Mật độ trồng chùm ngây: các cây cách nhau 1m, các hàng cách nhau 1,5 m. Chăm sóc đến khi cây cao khoảng 1m thì cắt đọt để cây ra nhiều nhánh hơn, sau đó lại cắt nhánh để cây ra càng nhiều nhánh hơn nữa giúp thu hoạch được nhiều rau hơn, vừa non, xanh lại ngon nhất. Chất lượng tốt nhất mà dễ thu hái. Tránh để cây mọc quá cao và già quá
- Thời gian trồng cây chùm ngây: thích hợp để trồng nhất vào đầu mùa mưa ( tháng 6-8 hàng năm). Tránh trồng vào mua khô sẽ khiến cây khó trồng và dễ chết
- Xử lý thực bì trước khi trồng: Cần dọn sạch sẽ thực bì để hạn chế sâu bệnh hại cây và thuận lợi cho việc đào hố. Với hố trồng đào theo kích thước 30 x 30 x30 cm. Đào trước 1 tháng và cho 2-3kg phân hữu cơ vào hố và lấp lại
- Cách trồng chùm ngây: Sử dụng quốc xới đều đất lên sau đó cho túi bầu đã xé lớp bọc đặt cây vào chính giữa hố, điều chỉnh cho cây đứng thằng và lấp ém đất ở xung quang. Lấp theo hình nón để tránh cây bị úng nước vì lúc này là mua mưa sẽ khiến cây chết nhiều
+ Trường hợp trồng cây chùm ngây để làm dược liệu
Nếu bạn muốn trồng cây chùm ngây để làm nguyên liệu trong sản xuất dược phẩm thì nên trồng cây thưa ra chút ( các cây cách nhau 3m, hàng cách nhau 3m). Hố trồng cây cũng to hơn ( 40x40cm), cũng đào trước 30 ngày nhưng cho phân nhiều hơn ( khoảng 3-4kg phân hữu cơ) sau đó lấp hố lại.
Cách trồng cũng giống trồng làm rau. Nhưng giai đoạn đầu khi chăm sóc cần rào kỹ và khu vực trồng cây cấm không chó gia súc gia cầm tiếp xúc, vì lúc này cây vẫn còn non, mềm, dễ bị gãy do dẫm đạp.
Vào mua khô cần dọn dẹp cỏ dại, cỏ khô, cành lá khô sạch sẽ đề phòng cháy. Thường xuyên bón phân, vun xới gốc cây.
Những tác dụng không ngờ của cây chùm ngây đối với sức khỏe con người
Nhìn vào hai bảng phân tích giá trị dinh dưỡng ở trên, bạn dễ dàng nhận thấy loại cây này chứa nhiều chất dinh dưỡng. Bạn có thể dùng lá chùm ngây như một loại rau để chế biến các món ăn bổ dưỡng.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra các lợi ích của cây chùm ngây cụ thể như sau:
- Ngừa ung thư: Lá cây rất giàu chất chống oxy hóa, vitamin C, kẽm và các hoạt chất khác có thể chống lại các gốc tự do, một số chất có thể gây ung thư và gây tổn thương DNA trong tế bào. Một nghiên cứu của Sreelatha và cộng sự vào năm 2011 được công bố trên tạp chí Thực phẩm và chất độc hóa học cho biết chiết xuất từ lá chùm ngây có khả năng ngăn ngừa ung thư phát triển. Loại lá này cũng chứa niazimicin, một hợp chất ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tim: Một vài nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng lá cây có tác dụng hạ cholesterol giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa mạnh trong chiết xuất lá có thể giúp ngăn ngừa tổn thương tim và cũng được chứng minh là giúp duy trì một trái tim khỏe mạnh.
- Bảo vệ gan: Một nghiên cứu của Das N, Sikder K và cộng sự vào năm 2012 cho thấy lá chùm ngây có chứa sillymarin có thể làm tăng chức năng men gan. Nó cũng bảo vệ gan khỏi tổn thương sớm có thể gây ra do việc tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo…
- Giảm lượng đường trong máu: Một nghiên cứu của Gupta R và cộng sự tiến hành năm 2002 được công bố trên tạp chí Đái tháo đường (Ấn Độ) đã đề cập rằng các chất có trong lá chùm ngây giúp giảm lượng đường trong máu, cũng như đường và protein trong nước tiểu. Do đó, loại thảo dược này rất tốt với bệnh nhân đái tháo đường. Ngoài ra, các nhà khoa học tin rằng những tác động này là do các hợp chất thực vật như isothiocyanates tác động.
- Giảm huyết áp cao: Lá của thảo dược chứa isothiocyanate và niaziminin, các hợp chất giúp ngăn chặn tình trạng động mạch bị dày lên, gây ra tình trạng cao huyết áp.
- Tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện quá trình trao đổi chất của cơ thể: Một nghiên cứu của Yu Yang và cộng sự vào năm 2012 đã chỉ rõ các hoạt chất chống oxy hóa, vitamin C và kẽm có trong lá chùm ngây có thể giúp cải thiện các hoạt động tế bào miễn dịch. Nhờ đó, hệ miễn dịch làm tốt vai trò là rào cản ngăn virus, vi khuẩn hoặc các gốc tự do đi vào cơ thể.
- Ngừa thiếu máu: Bạn có biết 100g bột lá khô chứa khoảng 28mg sắt, cao hơn so với lượng sắt trong thịt bò và các loại thịt động vật khác. Do đó, việc ăn loại rau này rất hữu ích cho các bệnh nhân thiếu máu do thiếu sắt.
- Hỗ trợ điều trị sỏi thận: Với đặc tính giúp lợi tiểu, lá chùm ngây có thể giúp cơ thể bạn phá hủy sỏi thận và loại bỏ tinh thể hình thành sỏi.
- Nuôi dưỡng làn da và mái tóc khỏe mạnh: Dầu từ hạt chùm ngây rất hữu ích trong việc bảo vệ tóc chống lại các gốc tự do, giữ tóc luôn sạch sẽ và khỏe mạnh. Không chỉ chứa sitokinin, một loại hormone có thể giữ làn da khỏe mạnh, nó còn chứa nhiều vitamin C, chất chống oxy hóa giúp bảo vệ da tránh khỏi vấn đề lão hóa.
- Chữa táo bón: Lá có chứa nhiều chất xơ hòa tan và không hòa tan có tác dụng ngăn ngừa và chữa táo bón. Vì vậy, nếu gặp phải vấn đề này, bạn hãy dùng rau để nấu canh thường xuyên.
- Tăng cường khả năng hồi phục của cơ thể: Rau chùm ngây là nguồn bổ sung các dưỡng chất thiết yếu giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể. Nhờ đó, cơ thể bạn chống lại sự tấn công của các bệnh như cúm, sốt cỏ khô hoặc dị ứng.
- Lợi sữa: Một nghiên cứu của Corazon P Estrella, khoa Nhi thuộc Trung tâm y khoa PGH, công bố năm 2000, cho biết chiết xuất từ lá của loại thảo mộc này có thể giúp tăng hoặc thậm chí tăng gấp đôi số lượng sữa sản xuất ở phụ nữ cho con bú.
- Giảm viêm: Hầu hết các loại trái cây, rau, thảo mộc và gia vị đều có đặc tính kháng viêm. Song mức độ của chúng phụ thuộc vào loại và lượng hợp chất chống viêm mà chúng chứa. Các nhà khoa học tin rằng isothiocyanates có trong lá, vỏ và hạt chùm ngây là các hợp chất chống viêm hiệu quả.
- Bảo vệ cơ thể chống độc tính của asen: Một nghiên cứu của Afzal Sheikh và cộng sự từ khoa Hóa sinh và Sinh học Phân tử, Đại học Rajshahi, Bangladesh, công bố trên tạp chí Châu Á Thái Bình Dương về Sinh học Nhiệt đới, năm 2014, đã báo cáo rằng chiết xuất từ lá của chùm ngây có thể làm giảm tác dụng của asen trong thực phẩm, nước uống và đất. Asen là một độc chất có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như chứng tăng dày sừng, viêm da, bệnh tim mạch, suy thận, đái tháo đường và thậm chí một số loại ung thư.
- Hỗ trợ sức khỏe não bộ: Lá chùm ngây chứa nhiều khoáng chất như sắt, kẽm và các chất chống oxy hóa… có thể bảo vệ tế bào não khỏi những tổn thương gây ra bởi các hoạt động gốc tự do nào trong cơ thể.
- Giúp giảm cân: Một nghiên cứu được tiến hành bởi trường Đại học Rugers (Mỹ) đã chứng minh: hoạt chất isothiocyanate có trong rau có thể ngăn chặn cơ thể hấp thu chất béo hoặc cholesterol, nhờ đó giúp giảm cân hiệu quả.
Ăn cây chùm ngây có lợi ích gì? Cách chế biến chúng thành món ăn ngon
Chùm Ngây được xem như cứu tin cho những người ăn chay khi mang đến hàm lượng dinh dưỡng tối đa mà không có loại thực vật nào có thể thay thế được
Ngày nay, với tiêu chí đặt sức khỏe lên hàng đầu, người ta thường có xu hướng ăn chay để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh và chống lão hóa. Người ăn chay vì nhiều lí do khác nhau nên ẩm thực chay cũng rất phong phú và đa dạng, và Chùm Ngây được xem là một loại rau điển hình được đông đảo người ăn chay tin dùng và sử dụng làm nguyên liệu để chế biến nhiều món chay ngon miệng và dinh dưỡng.
Gần đây, các nhà khoa học đã chứng minh được trong Chùm Ngây có chứa lượng Protein gấp 2 lần lượng Protein có trong Ya-ua ( protein được cấu thành từ những axitamin, thông thường axitamin chỉ tồn tại trong thịt, trứng, sữa. Nhưng kì lạ thay, trong lá Chùm Ngây có tới 18 axitamin đó) vì vậy, sử dụng chùm ngây hằng ngày có tác dụng cung cấp protein cho cơ thể tương đương với việc ăn thịt, trứng, sữa. Những người ăn chay sẽ không phải lo sợ cơ thể thiếu chất dẫn đến suy nhược cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc và sinh hoạt.
Sau đây là một số món chay được chế biến từ Chùm Ngây:
1. Canh Chùm Ngây
- Các bạn có thể nấu canh đậu hủ hoặc nấm với Chùm Ngây, Cách nấu giống y chang như các bạn nấu canh hẹ vậy.
- Cho nước xôi bỏ gia vị nấm hoặc đậu hủ vào sao đó cho rau Chùm Ngây vào đảo đều rồi tắc bếp liền và dùng nóng.
2. Gỏi Chùm Ngây
- Ngoài nấu canh rau chùm ngây còn có thể dùng ăn sống, ăn kèm với các loại mắm chay, món kho mặn khác….Và còn có thể trộn gỏi.
- Để trộn gỏi bạn cần các nguyên liệu sau: rau chùm ngây tươi, cà chua, hành tây, cà rốt, giấm, đường. Các nguyên liệu rửa sạch và thái sợi. Cho tất cả vào thao trộn với giấm đường và thưởng thức.
3. Chùm Ngây xào
- Bạn còn có thể xào chùm ngây với đậu hủ bóp nát hoặc với nấm bào ngư…ăn ngon hết ý!
- Rau chùm ngây còn dùng làm rau nêm thay thế hành cho một số món ăn cũng tuyệt vời không kém như: nêm với hủ tiếu chay, các loại canh chay….Dù với cách chế biến nào thì cũng thật đơn giản và nhanh.
Cây Chùm ngây được mệnh danh là “siêu thực phẩm” dùng cho người Ăn Chay
Với hàm lượng protein của cây chùm ngây nhiều ngang thịt, do đó nó rất có lợi cho những người ăn Chay vì họ sẽ không lo bị thiếu protein và lùi mọi bệnh tật.
Cây chùm ngây đã xuất hiện từ cách đây 4 ngàn năm ở vùng Nam Á và sau đó được trồng nhiều ở châu Á và châu Phi. Chùm ngây nổi tiếng với giá trị dinh dưỡng rất cao nên trong tiếng Anh còn được mệnh danh là “cây thần diệu”, “cây kỳ quan” , “cây vạn năng”… Đặc biệt, tại Ấn Độ, chùm ngây còn được trân trọng với cái tên cây Độ Sinh (Tree of Life). Năm 2008, Viện Y tế quốc gia Mỹ gọi chùm ngây là “Cây của năm”.
Trong 100 gram lá chùm ngây chứa 51.7 mg Vitamin C cao hơn gấp 7 lần so với cam, ngoài ra nồng độ đạm cao gấp 2 lần sữa, lượng canxi cung cấp gấp 4 lần sữa.
Ở Việt Nam, trước đây chùm ngây ít được chú ý và để mọc hoang tại nhiều nơi như Bình Thuận … Một vài năm gần đây, khi các nghiên cứu của nước ngoài cho thấy nhiều công dụng đặc biệt của chùm ngây được biết đến thì giống cây này mới được chú ý và gieo trồng nhiều.
Chùm ngây được mệnh danh là “cây thần diệu”, “cây kỳ quan” , “cây vạn năng”. Chùm ngây, cả lá và hoa, đều có giá trị dinh dưỡng rất cao. Nhiều chuyên gia dinh dưỡng đã gọi chùm ngây là “siêu thực phẩm” của thế kỷ 21.
Chùm ngây là loại cây thân mộc cao cỡ trung bình, ở độ tuổi trưởng thành cây có thể mọc cao hàng chục mét. 1 tuổi nếu không cắt ngọn cây có thể cao tới 5-6m và có đường kính 10 cm. 3-4 năm tuổi là cây ở độ tuổi trưởng thành.
Thân cây óng chuốt, không có gai. Lá kép dài 30-60 cm, hình lông chim, màu xanh mốc; lá chét dài 12-20 mm hình trứng, mọc đối có 6-9 đôi. Cây trổ hoa vào các tháng 1-2. Hoa trắng kem, có cuống, hình dạng giống hoa đậu, mọc thành chùy ở nách lá, có lông tơ, nhiều mật.
Quả dạng nang treo, dài 25-40 cm, ngang 2 cm, có 3 cạnh, chỗ có hạt hơi gồ lên, dọc theo quả có khía rãnh. Hạt màu đen, tròn có 3 cạnh, lớn cỡ hạt đậu Hà Lan.
Trên đây là những thông tin hữu ích về cây chùm ngây, cùng HITA tìm hiểu thêm những nguyên liệu nào nấu chay cực ngon vào kỳ sau nhé!
Nhà hàng chay HITA – HITA Vegan Restaurant.
Ăn chay chính là phương thức tiêu thụ hợp lý và giàu tình thương nhất.
Các tìm kiếm liên quan đến cây chùm ngây
- hình ảnh cây chùm ngây
- tác dụng chữa bệnh của cây chùm ngây
- thân cây chùm ngây uống có tác dụng gì
- cây chùm ngây ngâm rượu
- tác dụng của cây chùm ngây trong làm đẹp
- tác dụng của cây chùm ngây với trẻ em
- thân cây chùm ngây có tác dụng gì không
- cây chùm ngây là gì
- Điều hướng trang